کتاب ایرانیان از نگاه آمریکاییان

اگر شاه عباس صفوی برای مقابله با پرتغالی ها و عثمانی ها، دست اتحاد به سوی بریتانیی ها دراز کرد و فتحعلی شاه قاجار برای مقابله با روس ها، فرانسوی ها را نیروی سوم می دانست، اما میرزا تقی خان امیرکبیر، صدراعظم اصلاحگر ناصرالدین شاه، آمریکا را در این قامت می دید.
دوره صدارت امیرکبیر چندان کوتاه بود که نتوانست آمریکا را به عنوان نیروی سوم در مقابله با روس و انگلیس وارد عرصه سیاست خارجی ایران کند. اگر امیر در حمام فین کاشان به تیغ استبداد از پای درآمد، رئیس جمهور همعصر او، آبراهام لینکلن، هم به گلوله یک نژادپرست به قتل رسید. گرچه امیر نتوانست پای آمریکایی ها را به عرصه سیاست خارجی ایران باز کند، اما در همان دوره ناصری روابط دو کشور برقرار شد.