کتاب ملکه ویکتوریا

بانوی محقق انگلیسی که نویسندۀ این کتاب است، در دیباچۀ تحقیق خود مقدمه‌ای نوشته که کتاب را به خواننده معرفی می‌کند و علاوه بر آن، متن کتاب که مشحون از بحث‌ها و حوادث تاریخی است.

در زبان فارسی، ضمن کتاب‌های تاریخی مربوط به انگلستان، بارها ذکر ملکه ویکتوریا که تقریباً در سراسر نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی در انگلستان زمامدار بود به میان آمده ولی تا امروز، در زبان ما، یک تاریخ جامع که ویکتوریا را از لحاظ سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و اخلاقی معرفی کند و جنبه‌های متفاوت کارها و روحیۀ وی را به خواننده بشناساند، منتشر نشده بود و این اولین بار است که خوانندۀ فارسی‌زبان، کتابی راجع به تاریخ زندگی ویکتوریا می‌خواند که آن زن را از هر حیث می‌شناساند و محققی که نویسندۀ این کتاب است هیچ‌یک از تجلیات روحیۀ ویکتوریا را از قلم نینداخته و ما ضمن خواندن کتاب همان‌طور که از روش سیاسی و اقتصادی و نظامی آن زن مطلع می‌شویم، از روش زندگی اجتماعی و ذوقی و خانوادگی آن زن و اینکه مادربزرگ عده‌ای نسبتاً زیاد از شاهزادگان و شاهزاده خانم‌های اروپا بوده اطلاع حاصل می‌کنیم و در دوره‌ای که ملکه ویکتوریا در انگلستان سلطنت می‌کرد ملکۀ دیکتاتور روسیه به نام «کاترین دوم» کاری جز شناوری در منجلاب منهیات نداشت و ثروت خود را که در واقع ثروت کشور روسیه بود، صرف لهوولعب و معاشقات مستهجن می‌کرد. ولی ملکه ویکتوریا تا روزی که زنده بود یک قدم از جادۀ عفت منحرف نشد و وظایف مذهبی را هر روز به انجام می‌رسانید.

ویکتوریا در ایران، نزد کسانی که از سیاست خارجی اطلاع داشتند (و شمار آنها محدود بود، زیرا وسایل ارتباطات امروزی وجود نداشت) نام نیکو داشت زیرا با اشغال ایران از طرف ارتش انگلستان موافقت نکرد.

بعد از اینکه انگلستان کشور افغانستان را اشغال کرد و شرح آن در این کتاب خوانده می‌شود بعضی از رجال سیاسی و نظامی بریتانیا به ویکتوریا گفتند که فرمان حملۀ ارتش انگلستان به ایران را صادر کند، ولی ویکتوریا با اشغال ایران از طرف انگلستان موافقت نکرد و لابد عدم موافقت او با صدور فرمان حمله علل سیاسی یا نظامی (یا هر دو) داشته ولی در هر حال، عدم موافقت ویکتوریا سبب شد که ایران از حملۀ انگلستان در آن تاریخ، مصون بماند.

همۀ قسمت‌های این کتاب برای کسانی که علاقه به وقوف مسائل تاریخی داشته باشند، قابل استفاده است و با اینکه وقایع تاریخی کتاب مربوط به قرن نوزدهم میلادی است، برای خوانندگان کتاب تازگی دارد و انشای روان نویسنده انگلیسی که نویسنده کتاب است، کمک به سهولت مطالعه می‌کند.