کتاب بینایی

ژوزه ساراماگو پس از اینکه رمان بسیار موفق و مطرح «کوری» را در سال ۱۹۹۸ میلادی نوشت، در رمان بینایی سراغ داستان‌‌ دیگری در امتداد «کوری» رفت. بینایی دوازدهمین رمان ساراماگو به حساب می‌‌آید. ماجرا، تمثیلی درباره‌‌ی مردمان شهری است که به‌‌طور مشکوکی آسیب دیده‌‌اند و از همه‌‌گیری کوری رها شده‌‌اند. شهری که ساراماگو درباره‌‌ی آن سخن می‌‌گوید با آنکه اسمی ندارد ولی مشخصات و بیانی که نویسنده درباره‌‌ی آن می‌‌دهد احتمالا به لیسبون –پایتخت پرتغال– اشاره دارد. حالا در این شهر در بهبوهه‌‌ی انتخاباتی بزرگ، ۷۰درصد از رأی‌‌دهندگان برگه‌‌های رأیشان را به‌صورت خالی در صندوق رأی انداخته‌‌اند. همین موضوع عصبانیت و خشم دولت را به همراه دارد.

داستان بینایی با زبانی طنز بیانگر تحقیر اقتدار دولتی زورگو در همه‌‌ی اشکال است؛ به‌‌خصوص دولتی وحشت‌‌زده که مخالفانش را به نام خیانت، محکوم کرده و از آن‌‌ها جاسوسی می‌‌کند. در نهایت دولتی که کاری را از پیش نبرده است، مجبور می‌‌شود پایتخت خود را به جای دیگری منتقل کند. پس از این حادثه است که آزادی مردم توسط دولت کم شده و به حالت تعلیق درمی‌‌آید. دولتی مستأصل که حالا به یک شخص بابت طرح مسئله رأی سفید دادن مردم، مظنون شده است. به همین خاطر قاتلی را سراغ آن شخص می‌‌فرستد. کشمکش‌‌ها در رمان ادامه می‌‌یابد تا اینکه ساراماگو با پایانی ویرانگر مانند پایان «کوری»، خواننده را به مقصود و منظور خویش می‌‌رساند.