داستان های کوتاه کافکا

دنیای کافکا چهره‌ای کج ومعوج دارد. اما به‌واقع او صورت به‌ظاهر عادی دنیای ما را کج ومعوج می‌نمایاند تا آشفتگی آن را برملا کند. در عین حال رفتار او در برابر این صورت آشفته به‌گونه‌ای است که گویی با پدیده‌ای کاملا عادی سروکار دارد. وصف این واقعیت شگرف که چنین دنیای آشفته‌ای عادی انگاشته می‌شود، دقیقاً از این طریق میسر می‌گردد.

منظور از «داستان‌های کوتاه» کافکا مجموعه آثاری است که در زمان حیات نویسنده و نیز پس از مرگ او به این نام خوانده شدند. البته برخی از آثار گردآمده در این مجموعه را نمی‌توان «داستان» نامید. اصولا کاربرد مفاهیمی همچون «داستان» یا «قصه» در مورد بخش اعظمی از نوشته‌های کوتاه کافکا چندان خالی از اشکال نیست، زیرا این آثار اشکال ادبی دیگری همچون حکایت و تمثیل را هم دربرمی‌گیرد. از سوی دیگر عنوان «مجموعه آثار منثور» هم در این مورد نمی‌تواند کاملا مصداق داشته باشد، زیرا بسیاری از نوشته‌های موجز، یادداشت‌ها و برخی نوشته‌های انتقادی نویسنده در این مجموعه نیامده است.

البته بخشی از این آثار، به‌ویژه آنهایی که با گزینش خود کافکا در زمان حیات او منتشر شد، کاملا در حوزهٔ داستان به مفهوم عام آن می‌گنجد. از جملهٔ این آثار می‌توان از «آتش‌انداز» که کافکا بعدها از آن به‌عنوان فصل نخست رمان امریکا بهره گرفت، از «حکم»، «مسخ»، «در سرزمین محکومان» و... نام برد.

«داستان‌های به‌جامانده از کافکا» آن بخش از آثار او را دربرمی‌گیرد که ماکس برود از میان دست‌نوشته‌های دوست فقید خود گردآوری کرد و به‌مرور به چاپ رساند. برخی از این آثار کامل‌اند، برخی حال وهوایی طرح‌گونه دارند و برخی ناتمام‌اند.

اغلب آثار به‌جامانده از کافکا در دفاتری به قطع وزیری یا روی کاغذ یادداشت طرح‌ریزی شده‌اند بی‌آن‌که ویرایش نهایی شده باشند. ازاین‌رو انتشار آنها کار چندان آسانی نبود. ماکس برود در ویرایش و تنظیم این دسته از آثار، شیوه‌ای را که مورد قبول کافکا بود پیش گرفت. وی آثاری را که خود کافکا کامل کرده بود در یک جلد گردآوری کرد و در تنظیم آنها همان اسلوبی را به‌کار بست که کافکا در تنظیم دفاتر «پزشک دهکده» و «هنرمند گرسنگی» به‌کار بسته بود. به این ترتیب نخستین دفتر حاوی بخشی از آثار به‌جامانده از کافکا با نام «دیوار چین» در سال ۱۹۳۱ در برلین توسط انتشارات گوستاو کیپن‌هویر منتشر شد. در این دفتر که به همت ماکس برود و هانس یوآخیم شوپس فراهم آمد، علاوه بر داستان «دیوار چین» هجده اثر کوتاه گنجانده شد که همگی یا کامل بودند یا تقریباً کامل به حساب می‌آمدند.